Od 16. do 22. septembra 2022. godine građani zemalja
Evropske unije, Bosne i Hercegovine i drugih zemalja će imati priliku da učestvuju
u najpopularnijem događaju na svijetu vezanom za urbanu mobilnost pod nazivom
„Evropska sedmica mobilnosti“ (ESM).
Centar za životnu sredinu iz Banje Luke nacionalni je
koordinator ove kampanje, a tim povodom, poziva sve opštine i gradove u Bosni i
Hercegovini da se priključe obilježavanju ,,Evropske sedmice mobilnosti” i
obilježavanju 22. septembra, “Svjetskog dana bez automobila”.
Povodom ovog dođaja razgovaramo sa Draganom Kabićem,
koordinatorom programa Transport iz Centra za životnu sredinu-
Dragane, i ove godine
se održava Evropska sedmica mobilnosti, reci nam nešto o samom događaju?
U pitanju je kampanja, koja iako se zove Evropska sedmica
mobilnosti, održava se i globalno, a pokrenuta je 2002. godine od strane
Generalne direkcije za životnu sredinu Evropske komisije. Svake godine u ovoj
kampanji učestvuje preko 2.500 gradova i opština. Centar za životnu sredinu
nacionalni je koordinator ove kampanje za Bosnu i Hercegovinu, a obilježavamo
je od samog početka, tada prvom banjalučkom biciklijadom ,,Dva su točka
dovoljna’’.
Koliko su ovi dani
značajni za promociju alternativnih načina prevoza, odnosno da se ne koriste
automobili?
Kampanja je značajna samim tim što se kreiraju određeni
sadržaji vezani za važnost urbane mobilnosti, a koji ulaze javni eter. No,
bitno je napomenuti, pogotovo u kontekstu gradova i opština u Bosni i
Hercegovini, da cilj kampanje nisu isključivo majice, zastavice, zvonca i
slično, već je jako važno da gradovi i opštine sami shvate važnost urbane
mobilnosti kao načina upravljanja saobraćajem i javnim prostorom, te da u ovom
periodu predstave šta su napravili u ovom polju u prethodnoj godini, kao i da
osmisle nova rješenja za budući period, ali i da se obavežu na implementaciju
tih rješenja.
Šta se u Banjaluci
treba uraditi da se omasovi biciklizam, jer je grad po svom kapacitetu savršen
za bicikl kao prevozno sredstvo?
Prije svega, treba raditi na infrastrukturalnim rješenjima.
Banjaluka im oko 31km biciklističke infrastrukture, ali je veći dio te
infrastrukture nepovezan, u lošem stanju, okupiran od strane nepropisno
parkiranih motornih vozila i neintegrisan u postojeću saobraćajnu mrežu. Treba
dakle raditi prije svega na sanaciji i revitalizaciji postojeće infrastrukture.
Takođe, pored toga što je putnički automobil i dalje paradigma u planiranju
saobraćaja, imamo i taj problem što je samo planiranje saobraćaja postalo
sekundarno u odnosu na generalni urbanizam koji je postao investitorsko
igralište. Planiranje saobraćaja tu dođe tek nakon što se igralište izgradi i
rasproda, pa da vidi kako se do igrališta uopšte može doći.
U Banjaluci se
povećavanje stambenog kapaciteta u užem centru grada povećava i broj automobila
koji su prisutni u gradu, može li to uži centar grada izdržati?
Apsolutno ne može. Trenutno stanje je jedva i kvazi
funkcionalno. Ukoliko dođe do izgradnje svih “planiranih” stambeno-poslovnih
rješenja u centru grada, saobraćajna infrastruktura, kakvu god prostornu
preraspodjelu da joj uradimo, prosto neće moći izaći na kraj sa obimom
saobraćaja koji slijedi. Kada uradimo pogrešnu preraspodjelu saobraćajne
infrastrukture, greške se mogu, uz dosta poteškoća, ispraviti. Kada izgradimo
čitave objekte, prostor je trajno narušen. Kod nas se zgrade ne ruše.
Eventualno manji objekti od kulturno istorijskog značaja. Uglavnom zarad, opet
neke zgrade.
Koji su prijedlozi Centra
za životnu sredinu Gradu Banjaluka povodom ove sedmice mobilnosti, možemo li
očekivati neke konkretne promjene?
Prijedloga je mnogo, i oni dolaze od nas tokom čitave
godine, nezavisno od same Evropske sedmice mobilnosti. A kao što već pomenuh,
ESM je tu ne samo za ,,šminkanje’’, već i za predstavljanje rada čitave godine.
Što se tiče konkretnih mjera, ono što od Grada očekujemo u narednom periodu
jeste da riješi nivelaciju biciklističke infrastrukture u naselju Lauš (što je
Grad započeo), problem nepropisnog parkiranja na biciklističke staze u Lazarevu
(pogotovo ispred Zoki komerca), tzv. “contraflow” poveznicu kroz Srpsku,
biciklističke trake na dionici Dr. Mladena Stojanovića-Kralja Petra I
Karađorđevića, te vraćanje ilegalnog bočnog parkinga s obje strane ulice Gavre
Vučkovića u stanje predviđeno regulacionim planom – zelenu površinu.
AKTIVNOSTI:
Za ovogodišnju Evropsku sedmicu mobilnosti sedam gradova/opština iz Bosne i Hercegovine prijavili su svoje učešće: Bijeljina, Sarajevo, Vlasenica, Vogošća, Mostar, Zavidovići i Banja Luka.
Centar za životnu sredinu, kao i do sada, realizovaće u toku Evropske sedmice mobilnosti nekoliko aktivnosti na području Banje Luke:
16. 9. sa početkom u 19.00 časova – otvaranje foto-izložbe ,,Mobilnost i mi” u Vagon Gallery (Branka Ćopića 13)
19. 9. (tačno vrijeme će biti potvrđeno) – zajedno sa Gradskom upravom Banje Luke panel diskusiju na temu ,,Bolja povezanost” u Domu omladine
22. 9. sa početkom u 18.00 časova – 21. po redu banjalučka biciklijada „Dva su točka dovoljna“
Ovogodišnja tema EVROPSKESEDMICEMOBILNOSTI jeste „Bolja povezanost“, dok je moto poziva na akciju ,,Kombinuj i kreći se!”.
Generalna direkcija za životnu sredinu Evropske komisije još je 2002. godine pokrenula kampanju „Evropska sedmica mobilnosti“ koja se svake godine organizuje u više od 2500 gradova širom svijeta. ESM završava 22. septembra obilježavanjem „Svjetskog dana bez automobila“.