Pitanje kvaliteta vazduha koji udišemo trenutno je najaktuelnija tema u regionu. Stručnjaci godinama upozoravaju na problem u vezi sa termoelektranama na Zapadnom Balkanu, a posljedica je da godinama imamo najzagađeniji vazduh na svijetu.
Posljednjih dana gradovi regije Beograd i Zagreb, kao i Sarajevo na listi su najzagađenijih gradova na svijetu.
Ostaje pitanje na koje sve načine će ovo zagađenje uticati na zdravlje građana sa ovih prostora.
Alijansa za zdravlje i životnu sredinu – HEAL u okviru kampanje "Evropa bez uglja" u februaru 2019. objavila je izvještaj o uticaju termoelektrana na javno zdravlje.
U ovom izvještaju se navodi da je, prema podacima iz 2016. godine, Termoelektrana "Kostolac B" najveći zagađivač u Evropi kada je riječ o sumpor-dioksidu. Prema ovom izvještaju, na Zapadnom Balkanu postoji 16 zastarjelih elektrana na ugalj koje ugrožavaju javno zdravlje i stvaraju ogromne količine materija koje zagađuju vazduh.
Posljedice ovih zagađenja su, piše u izveštaju, 3.000 preuranjenih smrti godišnje, 8.000 slučajeva bronhitisa kod djece i druge hronične bolesti "koje zdravstvene sisteme i privrede koštaju ukupno 6,1–11,5 milijardi evra".
Termolektrane na ugalj u zemljama Zapadnog Balkana: Bosni i Hercegovini, Sjevernoj Makedonija, Crnoj Gori, Kosovu i Srbiji, iako nisu članice Evropske unije, zagađuju vazduh u zemljama Unije emitujući zabrinjavajuće visoke nivoe zagađujućih materija.
U ovom izvještaju stoji da Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) navodi da se nijedan nivo zagađenja vazduha ne može smatrati ‘bezbjednim’ i da je veza između zagađenja vazduha i respiratornih i kardiovaskularnih bolesti nesporna. Udisanje čestica, čak i na niskom nivou, može dovesti do fizioloških promjena u tijelu koje štete zdravlju.
Osam od deset najvećih zagađivača među termoelektranama na ugalj u EU i zemljama kandidatima za člastvo u EU nalazi se na Zapadnom Balkanu.
"Godine 2016., srpska termoelektrana Kostolac B nadmašila je Ugljevik iz Bosne i Hercegovine, postajući najozloglašeniji zagađivač sumpor dioksidom. Kostolac B i Ugljevik čine polovinu ukupnog zagađenja SO2 iz termoelektrana na ugalj u regionu Zapadnog Balkana. Samo ove dve termoelektrane odgovorne su za oko 25% ukupnih emisija SO2 iz uglja u EU i na Balkanu zajedno", ističe se u ovom izvještaju.
Vazduh u Banjaluci
Vazduh u Banjaluci je zimi pojačano zagađenjen zbog loženja.
Razlozi tome su višestruki. Loži se ugalj, automobili na ulicama su većinom stari i kao takvi ne bi mogli da se voze evropskim ulicama, gradska toplana nema filtere, grad ima sve više stanovnika i potrebe za grijanjem su sve veće. Objekti se grade sa vrlo slabom toplotnom izolacijom pa se troši više čvrstih goriva nego bi inače trebalo.
Pozicija samog grada je u kotlini i ako nema vjetra, sav taj otpad od loženja i izduvnih gasova ostaje u vazduhu.
SENZOR
Podsjetimo da je naša redakcija nabavila senzor za mjerenje kvaliteta vazduha u našem gradu.
Senzor kontinuirano mjeri kvalitet vazduha a podaci su dostupni u realnom vremenu na ovom linku
Uređaj je preporučen od strane domaćih i međunarodnih stručnjaka, a rezultati mjerenja su besplatno dostupni na sajtu Purple Air, u skladu sa Air Quality Indexom, koji prati koncentraciju zagađivača PM2.5 i PM10.
Air Quality Indeks mjeri vrijednosti od 0 do 500, gdje različite boje ukazuju na nivo zagađenosti – 0 je zeleno, 500 je crveno.
Iznad 70 je neprijatno, oko 150 je zabrinjavajuće, 250 je još gore, a sve preko toga zahtijeva preduzimanje određenih mjera. Primjera radi, kada je u Americi zagađenje oko 310, preduzimaju se mjere kao što je zatvaranje škola, preporučuje se nošenje maski, a ko se ne osjeća dobro, ne mora dolaziti na posao.
Foto: U Banjaluci je trenutno vazduh prihvatljiv
Vezan tekst:
KINA OBUSTAVLJA PROJEKTE NA UGALJ: Republika Srpska ne odustaje od termoelektrana?