Ni dvije godine nakon razornog zemljotresa, koji je 22. aprila 2022. godine pogodio područje Ljubinja i Berkovića, brojne porodice koje su tada ostale bez krova nad glavom i dalje nemaju riješeno stambeno pitanje, iako su Vlada Srpske i nadležne republičke institucije obećale da će to riješiti.
Kako su za “Nezavisne novine” potvrdili Stevo Drapić i Nenad Abramović, načelnici ovih opština, ukupno 15 porodica (šest u Ljubinju, te devet u Berkovićima) i dalje čeka da se ispuni obećanje nadležnih, a koje se u konkretnom slučaju tiče izgradnje novih domova za ove porodice.
U ovom trenutku uopšte se ne zna kada će početi izgradnja stambenih objekata, za koje je sporazumom koji su u avgustu 2022. godine potpisali predstavnici Vlade Srpske i ovih lokalnih zajednica, predviđeno 650.000 maraka kada je u pitanju Ljubinje, te 592.000 KM za Berkoviće.
A ono što je još poraznije u ovoj priči jeste činjenica da se u iščekivanju dobijanja novog doma dio porodica, na svoju ruku, čak vratio da živi u oštećenim stanovima.
Podsjećamo, u zemljotresu koji je pogodio Ljubinje prijavljena je šteta na više od 330 objekata, a pričinjena šteta tada je procijenjena na oko 3,4 miliona KM.
Pomoć je stigla sa više strana: Vlada RS dala je 150.000 KM, UNESCO 50.000 KM, opštine i gradovi 104.000 KM, a od Predsjedništva BiH uplaćen je milion maraka, od čega je 650.000 raspoređeno fizičkim licima.
Stevo Drapić, načelnik opštine Ljubinje, priča za “Nezavisne” da su sva sredstva koja su stigla na njihovu adresu uredno raspoređena, ali da mu je jako teško i izgovoriti da šest porodica i nakon dvije godine čeka useljenje u obećane stanove.
“Za tih šest porodica koje su iseljene Vlada RS je obećala da će finansirati izgradnju zgrade. Na opštini Ljubinje bilo je da damo zemljište, uradimo infrastrukturu i još neke poslove. Oni su na sebe preuzeli da urade projekat zgrade, tih šest stanova, da urade tendersku dokumentaciju, raspišu tender i nađu izvođača. E taj dio nije urađen, dakle niti je raspisan tender, niti su prebačena sredstva Republičkom sekretarijatu za raseljena lica i migracije”, kaže Drapić.
Na pitanje gdje je sada pomenutih šest porodica, odgovara da opština u ovom trenutku plaća smještaj za njih nekoliko.
“Jedna familija je preuzela na sebe rizik i oni i dalje stanuju u tom svom stanu”, navodi Drapić, te dodaje:
“Jedan čovjek, koji je 1993. godine bio proglašen najboljim borcem Vojske Republike Srpske, vratio se u staru kuću na selu i tamo živi. Ovdje je problem što ovih šest porodica koje su najviše oštećene nisu dobile ništa, jer se čeka ta zgrada.”
Kada je riječ o Berkovićima, više od 300 građana je prijavilo štetu na svojim objektima, a devet stambenih jedinica proglašeno je neuslovnim za život.
Ali, ni za tih devet porodica do danas nisu izgrađeni novi domovi, jer, poput Ljubinja, nisu prebačena sredstva od 592.000 KM, koja su namijenjena za izgradnju domova.
“Prošle su skoro dvije godine, a nije pokrenuta ni tenderska procedura za odabir izvođača radova. Prva adresa nam je Republički sekretarijat za raseljena lica i migracije, ali nam oni kažu da još nisu dobili zeleno svjetlo, odnosno nisu dobili informacije iz koje budžetske stavke će sredstva biti obezbijeđena”, pojašnjava Nenad Abramović, načelnik Berkovića, u razgovoru za “Nezavisne novine”.
Podsjeća da je Berkovićima proslijeđeno milion KM od strane Savjeta ministara BIH, koji su uplaćeni kao pomoć ugroženima. Međutim, taj novac, kako ističe, nije proslijeđen za devet najugroženijih porodica, a pojašnjava i zašto.
“Mi smo tim porodicama prikupili značajna sredstva, ali u obeštećenju ih nismo računali, jer smo računali da će dobiti nove stambene objekte. Samo ću reći da neki od njih i sada na vlastitu odgovornost žive u tim oštećenim stanovima, neko je imao neku drugu kuću, neko je podstanar”, kaže Abramović.
Ističe da je Skupština opštine više puta do sada slala urgencije prema Vladi Srpske i tražila odgovore kada će projekat krenuti u realizaciju, ali nisu dobili odgovor. On je zajedno sa načelnikom Ljubinja o svemu obavijestio i predsjednika Republike Srpske Miloradu Dodiku, te ministre u Vladi RS, tokom njihove posjete istočnoj Hercegovini u martu, ali zasad, tvrdi, nema nikakvih detalja.
“Izgubili smo zaista strpljenje. Moraćemo reagovati na druge načine”, dodao je on.
Ništa od detalja nismo dobili ni od Bojana Vipotnika, ministra za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS.
“Radi se na tome, niko ne bježi od toga, niti može pobjeći. Treba malo vremena da se vidi šta je tačno u pitanju. Drugi su i učesnici dogovora, nama treba vremena da vidimo gdje je stalo i zašto je stalo, te da vidimo koji su modaliteti da se to nastavi”, poručio je Vipotnik za “Nezavisne novine”, ali nije odgovorio na pitanje koliko će ugrožene porodice još morati čekati da dobiju obećani dom.
Podsjećamo, zemljotres jačine 5,8 stepeni po Rihteru zatresao je istočnu Hercegovinu na Veliki petak, 22. aprila 2022. godine.