U saopštenju od 25.8.2025. godine, datom iz Kabineta predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske, olako je, bez reklo bi se i malo razmišljanja i znanja, upotrijebljen termin “okupacioni zakon” za ono što je Kristijan Šmit nametnuo kao krivično djelo neizvršenja odluka visokog predstavnika.
Pisci tog saopštenja izgleda nisu svjesni šta znače mirna, odnosno vojna okupacija i kakav može biti odnos okupatora prema pravnom poretku države koju je okupirao.
A prema međunarodnom pravu i okupator može da mijenja zakone u okupiranoj državi, jer prema članu 64. Ženevske konvencije o zaštiti građanskih lica krivično zakonodavstvo okupirane države, odnosno teritorije, okupaciona vlast ima pravo da ukine ili mijenja ako je to zakonodavstvo u očitoj suprotnosti sa okupacijom ili predstavlja opasnost po bezbjednost okupacione sile.
Pri tome, a što takođe dozvoljava međunarodno pravo, kaznene odredbe koje donosi okupator moraju biti objavljene i saopštene stanovništvu.
Dakle, ako se prihvati, kao što nerazumno čini Kabinet aktuelnog predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske, da je Šmitov zakon o krivičnom djelu neizvršenja odluka visokog predstavnika “okupacioni zakon”, to bi značilo da je to navodno pravno valjani zakon, čije donošenje okupacionoj sili dozvoljava međunarodno pravo, jer bi se donošenje takvog zakona moglo braniti time što bi se reklo da je ono što radi Republika Srpska u očitoj suprotnosti sa okupacijom BiH od strane OHR-a, kao i
da se Šmitovim krivičnim djelom neizvršenja odluka visokog predstavnika želi otkloniti opasnost po bezbjednost OHR-a i Šmita kao okupacione sile i vlasti, u smislu člana 64. pomenute Ženevske konvencije.
No, u slučaju BiH ne radi se, u pravnom pogledu, ni o njenoj mirnoj niti o ratnoj okupaciji, usljed čega Šmitov zakon o neizvršenju odluka visokog predstavnika nije okupacioni zakon, pa zbog toga (i ne samo zbog toga) on nema osnova u međunarodnom pravu, koji osnov bi mu inače svojim neznanjem pribavili današnjim saopštenjem iz Kabineta predsjednika Narodne skupštine, olako koristeći u tom saopštenju izraz “okupacioni zakon”.
Piše: Dr Milan Blagojević