Centar za životnu sredinu obilježio je danas Međunarodni dan šuma akcijom ispred Istraživačko-razvojnog i projektnog centra JP „Šume Republike Srpske”. Ovom akcijom žele upoznati javnost da je trenutno gazdovanje šumama ekološki neprihvatljivo, društveno neodgovorno i ekonomski neodrživo, što je suprotno onome na šta su se JP „Šume Republike Srpske“ obavezale prihvatanjem FSC sertifikacije.
Nataša Crnković, koordinatorica programa Biodiverzitet i zaštićena područja iz Centra za životnu sredinu, rekla je da je aktuelni primjer ovakvog ponašanja potpisivanje Okvirnog sporazuma koji su, pored JP „Šume Republike Srpske“, potpisali Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS i „Forest Bio Energy“ Banjaluka o eksploataciji drvne mase u energetske svrhe.
“Smatramo da je ovo izrazito štetno sa ekološkog, društvenog i ekonomskog aspekta, te da može ugroziti ne samo zdravlje šuma, nego i stanovništvo koje u velikoj mjeri zavisi upravo od ovog prirodnog resursa. U ovom sporazumu mnogo stvari je sporno, od same količine biomase koja treba da se eksploatiše na godišnjem nivou do načina i planova kako će se ta eksploatacija raditi. Centar ispred kojeg smo se okupili uradio je Studiju izvodljivosti i mi smo predali Zahtjev za pristup informacijama u kojem je tražimo na uvid, a nakon analize studije odredićemo sljedeće korake”, rekla je Nataša Crnković za BUKU.
Crnkovićeva konstatuje da kod nas postoji negativan trend u upravljanju šumama i da se veliki broj šuma nezakonito eksploatiše, a kao krivce navodi resorne institucije, ali i nesavjesne pojedince.
“Ovim putem apelujemo na građane da povedu više računa o šumama, počevši od aktivnosti kao što su reciklaža papira ili sadnja drveća, a sa druge strane, svi oni koji imaju mogućnost donošenja odluka treba da se odgovornije ponašaju, a oni koji imaju priliku trebaju javno govoriti o ovom problemu. Šume su jedan od najznačajnijih prirodnih potencijala i bogatstava u Bosni i Hercegovini, ali građani još uvijek nisu svjesni važnosti šuma. Kod nas vlada mišljenje da imamo dosta tog bogatstva i da zbog toga možemo da ga beskonačno iskorištavamo.”, objasnila je Crnkovićeva.
Dodala je da se tokom proljećnih radova često desi da nesavjesni građani izazovu šumske požare. Ovo potvrđuju i požari koji su proteklog vikenda izbili na više lokacija u BiH. Tada je Vatrogasna jedinica grada Banjaluke imala 58 intervencija. Najviše intervencija bilo je zbog požara niskog rastinja i korova u seoskim i prigradskim mjesnim zajednicama, koji su izazvani nepažnjom prilikom uređenja imanja i poljoprivrednih površina.
“Ukoliko se nastavi sa uništavanjem šuma, to može dovesti do erozije i gubitka kvaliteta zemljišta, do zagađenja voda koje su veoma povezane sa šumskim ekosistemom. Veliki problem imamo i sa urbanim sredinama, konkretno u Banjaluci, koja je ranije bila poznata kao grad zelenila, a sada imamo sve više oboljelog drveća”, zaključila je Crnkovićeva.
Šume su nekad prekrivale gotovo dvije trećine kopna, ali do danas je više od polovine tog bogatstva uništeno pretjeranom sječom i eksploatacijom. Povodom Međunarodnog dana šuma, podsjetimo se koje su sve važne ekološke, društvene i privredne funkcije naših šuma i zbog čega ih moramo štititi. Šume učestvuju u pročišćavanju podzemnih i površinskih voda, a šume iznad i u blizini voda štite ju od zagađenja. Važnu ulogu šume imaju i pri zaštiti tla od erozije, klizanja tla, odnošenja tla vjetrom i vodom, te osiromašivanja tla, posebno na nagnutim terenima.Veće šumske površine utiču i na klimu tako da ublažavaju velika kolebanja temperature u obližnjim naseljima i sprečavaju pojavu strujanja hladnih vazdušnih masa.
Na sjednici Generalne skupštine Evropske poljoprivredne konfederacije, 1971. godine, odlučeno je da se 21. mart obilježava kao Svjetski dan šuma. Kasnije je i UN-ova organizacija za hranu i poljoprivredu (FAO) podržala ovu ideju, vjerujući kako takav događaj može doprinijeti povećanju svijesti o očuvanju šuma i šumskih ekosistema.