Na Bukovoj Kosi vazduh je, prema mjerenjima, u granicama, ali aktivisti upozoravaju da samozapaljivi lignit ispušta otrovne gasove.
Iako najnovija mjerenja kvaliteta vazduha na Bukovoj Kosi kod Prijedora pokazuju da je koncentracija zagađujućih materija ispod dozvoljenih granica, mještani i aktivisti upozoravaju da se nakon svake kiše samozapaljivi lignit dimi i u atmosferu ispušta otrovne supstance koje ugrožavaju zdravlje lokalnog stanovništva.
Građanska grupa “Prijedor se budi”, koja već mjesecima protestuje tražeći zatvaranje rudnika, ponovo apeluje na nadležne da reaguju. Tvrde da lignit koji se eksploatiše sadrži prekomjerne količine sumpora i da u prisustvu vlage ispušta štetne materije poput sumpora, olova, žive, arsena i kadmijuma.
“Ugalj se ne vidi kako gori, ali se dimi i truje ljude. Naš instrument ponekad registruje visoko zagađenje, a pčela tamo odavno više nema”, tvrdi aktivistkinja Jelena Topić i dodaje da će ugalj uskoro biti poslat na hemijsku analizu.
Prema njenim riječima, još 70-ih godina prošlog vijeka Nijemci su odustali od eksploatacije zbog zahtjevnih uslova zaštite životne sredine, dok sadašnji investitor “Drvo eksport” iz Teslića, kako kaže, ne sprovodi nikakve mjere zaštite.
Na upit “Glasa Srpske”, iz Republičke uprave za inspekcijske poslove navode da je “Drvo eksport” izvršio vanredno mjerenje kvaliteta vazduha 29. i 30. maja ove godine, a analiza Instituta za zaštitu i ekologiju RS pokazala je da su koncentracije zagađujućih materija bile ispod graničnih vrijednosti.
Iz Inspektorata pojašnjavaju da je ekološka dozvola izdata 8. maja ove godine i da ona uključuje obavezu preduzeća da preduzme mjere zaštite od samozapaljenja uglja. Kažu da će se poštovanje uslova iz dozvole ocjenjivati periodično, tokom njenog petogodišnjeg trajanja.
Iz Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS kratko su naveli da je njihova zakonska obaveza izdavanjem dozvole ispunjena i da je dalje postupanje u nadležnosti inspekcije. Dodali su i da do sada nisu primili nijednu zvaničnu primjedbu građana na rad rudnika.
Podrška UN-a
Topićeva ističe da su aktivisti nedavno razgovarali sa specijalnom izvjestiteljkom Ujedinjenih nacija za ljudska prava Meri Laulor, koja im je, kako tvrdi, obećala podršku i pritisak na domaće institucije da rudnik bude zatvoren.
“Jedna od prvih parcela ustupljenih za rudnik bila je u vlasništvu grada, a potom su i pojedini mještani prodali zemljište investitoru”, navela je Topićeva.