Hapšenje aktuelnih i bivših direktora šumskih gazdinstava u Republici Srpskoj ponovo je otvorilo pitanje da li se kriminal u Republici Srpskoj procesuira isključivo u cilju političkih obračuna.
Kada je posljednje hapšenje u pitanju, oči bode da je većina funkcionera SNSD.
Naime, po nalogu Okružnog javnog tužilaštva u Istočnom Sarajevu uhapšeni su bivši v.d. direktora Šuma RS i kadar Socijalističke partije Slaven Gojković, te četvorica saučesnika. Sada ide ono najzanimljivije, jer su ostala četvorica osumnjičenih, funkcioneri SNSD i to Strahinja Bašević, direktor Šumskog gazdinstva u Sokocu, Mladen Lakić i Lazo Čarkić, aktuelni rukovodioci gazdinstava “Sjemeć” iz Rogatice i višegradskog “Panosa”, te Јanko Golijan, bivši prvi čovjek “Visočnika” iz Han Pijeska.
Hapšenja su izvršena uoči lokalnih izbora, pa će mnogi u tome tražiti potvrdu da je pravosuđe u sprezi sa politikom, no možda se točak ipak, pokrenuo.
Međutim, ako se vratimo dvije decenije unazad, primjećuje se matrica da se pred izbore uglavnom hapse aktuelni ili bivši direktori i njihovi zamjenici u Javnom preduzeću „Šume Srpske“. Najviše je bilo socijalista, pa slijede kadrovi SNSD i PDP. Dakle, gotovo sve vodeće stranke u Srpskoj bile su na meti pravosudnih institucija.
Posebno su zanimljiva jaukanja stranaka čiji su funkcioneri bili predmet istraga i hapšenja, ali to je bila i tek će postati normalna pojava u narednom periodu.
Tužiocima u svakom slučaju, puna podrška.
Sa druge strane, činjenica je da nekih većih kazni za korupciju u Republici Srpskoj godinama nema, iako je pravosuđe reformisano prije 21 godinu.
Kada je u pitanju hapšenje direktora javnih preduzeća u Republici Srpskoj neslavnu titulu dakle nose kadrovi Socijalističke patrije. Njihovi prstići su najljepljiviji, tako barem kažu optužnice koje se odnose isključivo na krivična djela primanja mita. Osim kadrova SP, hapšeni su i članovi SNSD, SDS, PDP, Ujedinjene Srpske, ali niko, barem do danas nije bio osuđen na paprenu zatvorsku kaznu.
Ko li će probiti led, pitaju se u strankama već godinama.
Kako bi provjerili dosadašnji rad pravosuđa Srpske kada su u pitanju koruptivni predmeti, odnosno hapšenje i procesuiranje direktora javnih preduzeća, vratićemo se 19 godina unazad.
April 2005.
Priveden je tadašnji zamjenik direktora preduzeća „Srpske šume“ Stojko Blagojević, član PDP. U sudskom postupku pred Sudom BiH, Blagojević je pet godina kasnije oslobođen krivice za udruživanje u zločinačko udruženje i zloupotrebu službenog položaja.
Jun 2007.
Sreten Telebak, bivši generalni direktor “Željeznica Republike Srpske” (ŽRS) i kadar SDS, te Borka Trkulja, predsjednica UO ovog preduzeća i Milovan Kovačević, član UO uhapšeni su i pritvoreni zbog nesavjesnog rada u službi. U istoj akciji uhapšeno je još osam osoba. Tri godine kasnije, u julu 2010. godine Telebak je osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora od godinu i 10 mjeseci zbog zloupotrebe službenog položaja u pokušaju i nesavjesnog rada u službi u vezi sa višemilionskim zloupotrebama u ovom javnom preduzeću. Presudom Posebnog odjeljenja za organizovani i najteže oblike privrednog kriminala Okružnog suda u Banjaluci, osim Telebaka osuđeno je još 12 lica na kazne zatvora od godinu i mjesec dana do tri mjeseca zatvora u vezi sa malverzacijama u ovom preduzeću od 2001. do 2006. godine.
Osuđenima se stavljala na teren nezakonita prodaja i raspolaganje sa 104 teretna vagona koji su vlasništvo “Željeznica RS” ukupne vrijednosti 1.603.000 KM, zatim nezakonito raspolaganje zemljištem u državnoj svojini, čime je Trgovačko-ugostiteljskom preduzeću “Peti neplan” iz Niševića kod Prijedora, omogućeno uvođenje u posjed tog zemljišta.
Jun 2007.
Policija je uhapsila Gorana Škrbića, bivšeg generalnog direktora Direkcije za privatizaciju RS i još osam osoba zbog zloupotrebe položaja i nesavjesnog rada u službi. Svako ko se barem malo razumio u krivični zakon u startu je shvatio da od ovog predmeta nema ništa, te da su procesuirani oni koji nisu imali veze sa pljačkom tokom privatizacije preduzeća. Naravno, svi su nakon sudskog postupka pravosnažno oslobođeni krivice po svim tačkama optužnice.
Mart 2010.
Uhapšen je Bojan Golić, v.d. direktora IRB-a RS u predmetu „Medicinska elektronika“ zajedno sa direktorom ove institucije Željkom Katalinom, te radnicima Draganom Cerovcem i Nikicom Bajićem, te vlasnikom Miletom Radišićem. Golić je u oktobru 2010. godine nakon sporazuma sa Specijalnim tužilaštvom osuđen na četiri mjeseca zatvora, nakon što je tužilaštvo odustalo od optužnice za organizovani kriminal, pa optužene teretilo za manipulisanje cijenama.
Prema sporazumu koji je potpisao sa Specijalnim tužilaštvom, Golić je priznao da je sredinom jula 2009. godine objavio javnu ponudu za preuzimanje koje je IRB uputio akcionarima banjalučkog društva Medicinska elektronika. Mjesec dana kasnije sazvao je sjednicu Uprave IRB na kojoj je odlučeno o kupcu 35 odsto akcija ovog preduzeća. Golić je ovim potvrdio da je glasao, a zatim i dao ovlaštenje da se 3,3 miliona akcija Medicinske elektronike proda Mili Radišiću po cijeni od 0,0554 KM po akciji.
Avgust 2012.
Policija je uhapsila bivšeg direktora poduzeća “Šume Srpske” i visokog funkcionera Socijalističke partije RS Srđana Ljubojevića zbog primanja mita. Nakon hapšenja, Ljubojević je bio pritvoren na mjesec dana. Poslije potvrđivanja optužnice, Ljubojević je priznao krivicu i osuđen je u novembru iste godine na godinu dana zatvora. Sporazumom je bilo predviđeno da Ljubojević, pored jednogodišnje zatvorske kazne, plati novčanu kaznu od 10.000 maraka i da pet godina, od dana pravosnažnosti presude ne smije biti direktor, niti obavljati dužnost državnog službenika.
Septembar 2012.
Specijalno tužilaštvo RS uhapsilo je Milovana Čereka, takođe kadar Socijalističke partije RS i u to vrijeme načelnika opštine Brod. Čerek je uhapšen zbog primanja mita od 40. 000 KM. Bivši načelnik opštine Brod i tadašnji potpredsjednik Socijalističke partije Milovan Čerek u oktobru 2013. godine pravosnažno je osuđen u Vrhovnom sudu RS na tri godine i osam mjeseci zatvora i novčanu kaznu od 24.000 maraka zbog primanja mita i protivzakonitog posredovanja. Čereku je prvostepenom presudom bilo zabranjeno obavljanje javne funkcije pet godina od dana pravosnažnosti presude. Takođe mu je oduzeta imovinska korist od 122.500 maraka koju je zaradio krivičnim djelom. U presudi se navodilo da je on protivpravno pribavio 136.000 maraka. Prema navodima u presudi, Čerek je uzeo 126.000 maraka mita od preduzeća iz Dervente kako bi ova firma dobila posao na tenderu za izgradnju “Akva parka” u Brodu. Osim toga, on je od direktora i vlasnika privatne firme primio 10.000 maraka kako bi omogućio da preduzeće “Gradska toplana” Brod odobri isplatu dijela dospjelih dugovanja tom preduzeću.
Oktobar 2012.
Uhapšen je Neđo Ilić, bivši direktor “Šuma Srpske” ranije pomoćnik ministra za šumarstvo. Ilić je bio osumnjičen za zloupotrebu službenog položaja i ovlaštenja u vrijeme obavljanja dužnosti generalnog direktora Šuma Republike Srpske“, naveli su tada iz MUP RS. Ilić nikada nije bio optužen za ovo krivično djelo, a cijeli slučaj hapšenja možda su najbolje opisale riječi tadašnjeg glavnog tužioca OJT Banjaluka. “Policija je u slučaju Neđe Ilića bila dužna da sarađuje sa tužiocem, što se nije desilo. Postojao je očigledan pritisak, ne znam odakle, da li iz politike ili iz policijskih struktura da se pred izbore on medijski satanizuje. To nisam dozvolio, jer za to nije bilo zakonskih razloga i sada vidite da se sve smirilo”.
Septembar 2021.
U akciji Republičkog javnog tužilaštva uhapšen je Branislav Zeljković, direktor Instituta za javno zdravstvo RS zajedno sa još tri osobe.
Zeljković je inače kadar Ujedinjene Srpske. Optužen je za milionski kriminal i zloupotrebe u postupcima javnih nabavki medicinske opreme tokom pandemije virusa korona. Ukoliko se dokaže njegova krivica, prijeti mu 15 godina zatvora.
Septembar 2022.
Po nalogu Republičkog javnog tužilaštva priveden je tadašnji v.d. direktora Republičke uprave civilne zaštite RS Milan Novitović, kadar Ujedinjene Srpske. Novitović je u međuvremenu promijenio stranački dres i prešao u NPD Darka Banjca, a aktuelni je v.d. direktora Šumskog gazdinstva Drina u Srebrenici. U međuvremenu je optužen zbog krivičnog djela zloupotreba službenog položaja ili ovlašćenja odnosno da je kao vršilac dužnosti direktora Republičke uprave civilne zaštite RS oštetio civilnu zaštitu za oko 12.000 maraka.
Jul 2023.
Nenad Dušanić direktor Šumskog gazdinstva „Borja“ i kadar SNSD uhapšen je u Tesliću zbog primanja 5.000 maraka mita. Dušanić je u međuvremenu optužen, a u narednom periodu očekuje se prvostepena presuda u ovom slučaju. Dušanić je nakon hapšenja isključen iz SNSD.
Jul 2024.
Osnovni sud u Tesliću potvrdio je optužnice protiv nekadašnjih direktora „Šuma Republike Srpske“ Riste Marića i Šumskog gazdinstva (ŠG) „Borja“ Teslić Save Kasapovića zbog zloupotreba službenog položaja, a Osnovni sud u Doboju protiv nekadašnjeg direktora Šumskog gazdinstva „Doboj“ Vukašina Suvajca, objavilo je dobojsko Okružno javno tužilaštvo.
Marić i Kasapović optuženi su da su kao odgovorna lica 2017. godine zaključili ugovor o isporuci šumskih sortimenata jednom privrednom društvu kojem su omogućili imovinsku korist veću od 10.000 KM, iako su znali da se ne nalazi na listi drvoprerađivača i ne bavi poslovima sječe, izvoza i prerade drveta, te ujedno nanijeli štetu “Šumama Republike Srpske” i Šumskom gazdinstvu “Borja”. Tužilaštvo je optužnicu protiv Vukašina Suvajca dostavilo Osnovnom sudu u Doboju 6. februara, a sudija za prethodno saslušanje ju je potvrdio 24. maja.