Vazduh je jutros nezdrav u Sarajevu, Tuzli, Banjaluci, Maglaju i Visokom, pa se građanima preporučuje da izbjegavaju boravak napolju zbog mogućih posljedica po organe za disanje.
Mjerenje u 8.00 časova pokazalo je da je indeks kvaliteta vazduha u Tuzli 159, u Sarajevu 158, Banjaluci i Maglaju 156 i Visokom 152, objavljeno je na internet stranici “Zrak-Eko-akcija”.
Oboljeli od plućnih bolesti i bolesti srca, trudnice, djeca i stariji moraju izbjegavati bilo kakve aktivnosti tokom boravka napolju, a i ostali građani trebalo bi da izbjegavaju veća naprezanja tokom boravka napolju.
U Travniku, Ilijašu, Brodu, Gacku, Prijedoru i Kaknju vazduh je nezdrav za osjetljive grupe stanovnika.
U Travniku indeks kvaliteta iznosi 142, u Ilijašu 132, Brodu 119, Gacku 116, Prijedoru 114 i Kaknju 109.
Umjereno zagađen vazduh je u Lukavcu, Zenici i Ugljeviku sa indeksom 100, u Hadžićima 81, Živinicama 64, te Livnu i Bihaću 52.
Vrijednost indeksa kvaliteta od nula do 50 pokazuje da je vazduh dobar, od 51 do 100 umjereno zagađen, od 101 do 150 nezdrav za osjetljive grupe stanovništva, od 151 do 200 nezdrav, od 201 do 300 vrlo nezdrav i više od 300 je opasan po zdravlje.
Zagađen vazduh: Tihi ubica građana Bosne i Hercegovine
Građani Bosne i Hercegovine, posebno u urbanim sredinama poput Sarajeva, Tuzle, Banjaluke, Zenice i drugih industrijskih gradova, godinama udišu nezdrav i opasan vazduh. Tokom zimskih mjeseci, ali sve češće i tokom ostatka godine, koncentracije štetnih čestica u zraku višestruko prelaze dozvoljene granice. Posljedice ovakvog zagađenja nisu samo neprijatan miris i smanjena vidljivost, već ozbiljne i dugoročne prijetnje po ljudsko zdravlje i život.
Zagađen vazduh u Bosni i Hercegovini uzrokuje hiljade prijevremenih smrti godišnje. Fine čestice PM2.5 i PM10, sumpor-dioksid, azotni oksidi i drugi otrovni plinovi prodiru duboko u pluća i krvotok. Dugotrajna izloženost dovodi do razvoja hroničnih bolesti disajnih puteva, poput astme, bronhitisa i hronične opstruktivne bolesti pluća, ali i do srčanih oboljenja, moždanih udara i karcinoma. Posebno su ugroženi djeca, starije osobe, trudnice i hronični bolesnici.
Zdravstvene posljedice zagađenja pogađaju sve kategorije stanovništva. Djeca koja odrastaju u zagađenim sredinama češće obolijevaju od respiratornih infekcija, imaju slabiji razvoj pluća i veće rizike od alergija. Kod odraslih se povećava rizik od infarkta, povišenog krvnog pritiska i malignih bolesti. Kod starijih osoba zagađen zrak dodatno pogoršava postojeće zdravstvene probleme i smanjuje kvalitet života.
Glavni uzroci zagađenja zraka u Bosni i Hercegovini su individualna ložišta na ugalj i drvo, industrijska postrojenja, termoelektrane, zastarjela vozila i slaba kontrola emisija štetnih gasova. Problem dodatno pogoršava nepovoljan geografski položaj mnogih gradova koji se nalaze u kotlinama, gdje se zagađeni zrak zadržava danima, posebno tokom zimskih temperaturnih inverzija.
Borba za čist zrak u Bosni i Hercegovini nije samo pitanje ekologije, već pitanje javnog zdravlja i osnovnog ljudskog prava na život u zdravoj sredini. Potrebne su ozbiljne mjere: modernizacija grijanja, strožija kontrola industrije, ulaganje u obnovljive izvore energije, unapređenje javnog prevoza i podizanje svijesti građana o važnosti zaštite životne sredine.
Zagađen zrak je nevidljivi neprijatelj koji svakodnevno uzima živote, tiho i postepeno. Zato rješavanje ovog problema mora postati jedan od glavnih prioriteta društva, jer pravo na čist zrak znači pravo na zdravlje, dostojanstven život i sigurnu budućnost za nove generacije.