Prosječna penzija za 40 godina radnog staža u Federaciji BiH tokom prošle godine iznosila je 1008 KM, dok je prosječna starosna penzija bila znatno niža – 802 KM, navodi se u izvještaju Federalnog ministarstva rada i socijalne zaštite.
U istom periodu prosječna plata iznosila je 1373 KM, pa je udio penzije za puni staž u prosječnoj plati bio 73,4 odsto, a samostalne starosne penzije 58,4 odsto.
U analizi se ističe da su za ocjenu adekvatnosti penzija relevantne samo one ostvarene s dugim stažom iz radnog odnosa u FBiH. Invalidske i porodične penzije imaju prosječno mali staž – oko 20 godina – pa uglavnom spadaju među najniže i u prosjeku iznose 573,53 KM. Porodične penzije su niže za 10 odsto od starosne.
Razmjerne penzije, koje se obračunavaju samo na staž iz FBiH, takođe su niske – prosječno oko 250 KM.
U izvještaju se zaključuje da bi veći broj godina rada i veće plate značajno poboljšali standard budućih penzionera, kao i održivost penzijskog sistema. Zakon o PIO već sada stimuliše kasniji odlazak u penziju.
U Republici Srpskoj prosječna penzija za 40 godina radnog staža je niža nego u Federaciji BiH. Prema podacima iz prvog polugodišta 2025. godine, iznosila je oko 946 KM, dok je prosječna plata u u istom periodu bila približno 1478 KM. To znači da penzija za puni staž pokriva oko 64 posto prosječne plate.
Kao i u Federaciji, i u RS su relevantne samo starosne penzije s dugim radnim stažom za ocjenu adekvatnosti. Invalidske i porodične penzije imaju manji staž i niže iznose, te se uglavnom kreću ispod prosjeka. Prosječna invalidska penzija je oko 580 KM, dok porodične penzije zbog umanjenja od oko 10 posto takođe spadaju u kategoriju nižih penzija.
Razmjerne penzije u RS, koje se računaju na osnovu dijela staža ostvarenog u entitetu, su najniže i u prosjeku iznose oko 250 KM, slično kao i u FBiH.
Zaključak je da bi, kao i u Federaciji, duži radni vijek i veće plate znatno doprinijeli poboljšanju standarda penzionera i finansijskoj održivosti mirovinskog sistema u RS. Takođe, aktuelni zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju podstiče kasniji odlazak u penziju, što može pozitivno uticati na visinu budućih penzija.