Građanska inicijativa da planina Majevica bude zaštićena kao Park prirode, a ne pretvorena u rudnik litijuma, našla se juče pred narodnim poslanicima u Narodnoj skupštini Republike Srpske. Kao 33. tačka dnevnog reda, ova inicijativa je, na razočaranje mnogih, nije usvojena.
Iako su aktivisti i građani očekivali upravo ovakav ishod, s obzirom na višegodišnje ignorisanje javnog interesa u zakonodavnom procesu, nada je ipak postojala – da će narodni poslanici prepoznati značaj očuvanja prirode i zdravlja ljudi te konačno staviti opšti interes ispred stranačke poslušnosti i korporativnog profita.
Podsjećamo, građanska inicijativa je pokrenuta krajem prošle godine i sprovedena od 19. decembra 2024. do 20. januara 2025. godine. Tokom tog perioda prikupljeno je 6.057 potpisa građana iz četiri lokalne zajednice – Lopare, Bijeljina, Ugljevik i Zvornik. Inicijativa je predata na Protokol NSRS u skladu sa Zakonom o referendumu i građanskoj inicijativi Republike Srpske, i podržava je još veći broj stanovnika ovih i okolnih opština.
Ova brojka ne ostavlja prostor za sumnju – građani su jasno i glasno poručili da ne žele rudnik litijuma u svom okruženju, naročito bez jasne procjene uticaja na životnu sredinu, bez konsultacija s lokalnim zajednicama i bez ikakve dugoročne vizije razvoja.
Zabrinjava činjenica da RS još od 2006. godine nije usvojila nijedan novi Dokument o politici dodjele koncesija. Skoro dvije decenije zakonodavna vlast nije definisala strateški pravac po pitanju eksploatacije prirodnih resursa. Zbog toga se danas suočavamo s neselektivnim, nekontrolisanim izdavanjem koncesija, bez odgovornosti i uvida Narodne skupštine.
Iako NSRS juče nije iskoristila priliku da stane u zaštitu javnog interesa, borba nije završena. Građani Majevice, njeni branioci, kako sebe zovu, odlučni su da nastave. Oni poručuju da Majevici ne treba još jedan rudnik – treba joj zaštita, pažnja i priznanje kao prirodnog blaga koje pripada svima.
U saopštenju ističu da su prirodni resursi Balkana – rude, voda, šume, zemljište – na udaru domaćih i stranih korporacija, često uz podršku političkih, pravnih i finansijskih struktura. Upozoravaju da je riječ o modernom obliku kolonijalizma, gdje “zelena tranzicija” i “čista energija” zapravo znače prljav posao za siromašnije zemlje, dok koristi ubire bogati Zapad.
Zato još jednom pozivaju donosioce odluka da se zaustave i slušaju – ne stranačke centrale ni investitore, već glas naroda. Ljudi žele život, zdravlje i prirodu, a ne zagađenje i pustoš.
„Majevica je naše zajedničko blago. Dosta joj je rudnika! Vrijeme je da postane Park prirode, a ne još jedno korporativno groblje prirode i zdravlja,“ poručuju iz inicijative.