Njegova blistava karijera, ali i u najmanju ruku buran privatni život, oduvijek su privlačili veliku pažnju javnosti.
Ko je bio Stiven Hoking?
Njegov rad o prirodi vremena i prostora, kao i njegove popularne naučne knjige nisu ga samo učinili poznatim u svim domovima širom sveta već je zahvaljujući svojim delima dobio brojne nagrade i priznanja naučne zajednice.
Jedan od Hokingovih najznačajnijih doprinosa nauci bilo je otkriće do kog je došao zajedno sa kolegom fizičarem Rodžerom Penrouzom. Ovo naučno otkriće pomoglo je da se reši paradoks crnih rupa koji je dugo zbunjivao fizičare, a podrazumeva da crne rupe nisu potpuno crne, već da emituju posebnu vrstu radijacije koja je danas poznata kao “Hokingova radijacija”.
Privatni, ljubavni i porodični život Stivena Hokinga
Stiven Hoking je rođen 8. januara 1942. godine u Oksfordu i školovao se na Univerzitetu u Oksfordu i Univerzitetu u Kembridžu, gde je i doktorirao.
Poznati naučnik ženio se dva puta i imao je troje dece. Njegova prva supruga bila je Džejn Vajld, sa kojom se oženio 1965. godine i iz ovog braka ima tri naslednika – dva sina Roberta i Timotija i ćerku Lusi. Brak između Stivena Hokinga i Džejn Vajld je trajao tri decenije, a okončan je razvodom 1995. godine.
Dve godine nakon razvoda, 1997. godine poznati naučnik se ponovo oženio, ovog puta svojom dugogodišnjom negovateljicom, medicinskom sestrom Elejn Mejson. Elejn je postala Hokingova negovateljica 1991. godine kada je prethodni medicinski tim koji je vodio računa o njegovom zdravlju napustio naučnika zbog neslaganja sa njegovom prvom ženom.
Tokom drugog braka, koji je trajao deset godina, između 1997. godine do 2007. godine, kružile su informacije da je Elejn Mejson bila nasilna prema Hokingu, međutim ovakvi navodi nikada nisu zaista potvrđeni.
Ono što zasigurno znamo je da je Elejn bila zadužena za Hokingovu fizičku negu i komunikaciju. Kada je bolest uznapredovala naučnik je koristio posebnu tehničku opremu koja mu je omogućavala da komunicira i piše, bez obrzira što je njegova fizička pokretvljivost već bila ograničena.
Zahvaljujući ovoj okolnosti i izuzetno naprednoj opremi koju je naučnik koristio kao pomagalo, bio je potpuno osposobljen da piše ali i da daje intervjue iako je njegova bolest ozbiljno uzela maha. Stiven Hoking je preminuo 14. marta 2018. godine u 76. godini.
Knjige Stivena Hokinga
Stiven Hoking je napisao nekoliko popularnih naučnih knjiga među kojima su naslovi poput “Teorija svega”, “Kratka istorija vremena”, “Kosmos u orahovoj ljusci”, ali i brojne knjige za decu.
Ova dela su poznatom fizičaru omogućila da postane vidljiv u načunoj zajednici, već i u široj javnosti. Cilj svakog dela bio je približiti složene i komplikovane naučne koncepte deci i odraslima koji tokom školovanja nisu imali intenzivan dodir sa prirodnim naukama.
“Teorija svega”
Knjiga “Teorija svega” je popularna naučna knjiga koja se bavi teorijama koje nam približavaju kosmos i njegovu suštinu. Temelj ovog dela krije se u Hokingovom radu koji se odnosi na teoriju polja, a koji ima za cilj da objasni sve poznate fizičke zakone u jedinstvenom okviru. Glavan ideja autora kada je pisao ovu knjigu bila je da na jednostavan i razumljiv način objasni složene naučne koncepte pojedincu koji tokom života nije stekao više od osnovnog znanja iz oblasti fizike. “Teorija svega” je ubrzo nakon objavljivanja postala bestseler i tokom godina prevedena je na više od četrdeset jezika i važi za jednu od najprodavanijih knjiga iz oblasti nauke.
“Kratka istorija vremena”
Knjiga “Kratka istroija vremena” je jedinstveno delo jer se sastoji od vrednih beleški i razmišljanja Stivena Hokinga na temu progresa nauke tokom prethodnih decenija. Ova knjiga se danas smatra jednim od najznačajnijih ostvarenja iz oblasti popularne nauke a čitaoca vodi na interesantno putovanje kroz crne rupe koje je puno uzbuđenja. Usamljene daleke galaksije i paralelne dimenzije su centralne teme kojima se Stiven Hoking bavi u okviru ove knjige sa naučnom tematikom.
“Kosmos u orahovoj ljusci”
Kao i ostalim popularnim naučnim ostvarenjima težnja Stivena Hokinga je da i u ovom delu objasni naučne postulate i teorije na što jednostavniji način. Knjiga “Kosmos u orahovoj ljusci” bavi se pitanjima kosmosa, teorijom svega ali zadire i u određene religijske teme koje se odnose na objašnjavanje postojanja sveta kakav danas poznajemo.
“Džordžov tajni ključ svemira”
Među Hokingovim ostvarenjima izdvaja se i knjiga “Džordžov tajni ključ svemira” koju je napisao zajedno sa svojom ćerkom Lusi. Ovo je delo koje ima za cilj da približi kosmos najmlađima. Glavni lik romana je dečak Džordž koji tokom potrage za ljubimcem zaluta u komšijsko dvorište i tu upoznaje komšiju naučnika koji ga uz pomoć tajnog ključa vodi do Sunčevog sistema, kroz kišu asteroida i promatreanje planeta sa velike blizine.
Najpoznatiji citati Stivena Hokinga
“Ne bojim se smrti, ali mi se i ne žuri da umrem. Postoji mnogo stvari koje bih želeo učiniti pre toga”
“Zapamtite da uvek gledate prema zvezdama, a ne prema svojim stopalima. Pokušajte razumeti ono što vidite i uzroke postojanja svemira. Budite znatiželjni i koliko god se život činio teškim, uvek postoji nešto što možete učiniti i uspeti u tome. Važno je ne odustajati”.
“Ljudi neće imati vremena za tebe ukoliko si stalno ljut i stalno se žališ”.
“Putovanje kroz vreme je oduvek bilo smatrano za naučnu fantastiku, ali generalna Ajnštajnova teorija relativiteta dozvoljava mogučnost da iskrivimo toliko odnos vremena i prostora da postane moguće lansirati se u raketi i vratiti se pre nego u stvari i kreneš”.
Dokumentarni filmovi o životu i radu Stivena Hokinga
Stiven Hoking je bio tema nekolicine dokumentarnih filmova od kojih možemo izdvojiti filmove “Kratka istorija vremena” iz 1991. godine kao i film “Hoking” iz 2013. godine. Film iz 1991. godine se bavi problematikom kojom se bavi i istoimena Hokingova knjiga, dok je film iz 2013. godine posvećenj analiziranju života i karijere samog naučnika.
Stiven Hoking o Bogu
Tokom dugogodišnje karijere čuveni naučnik se nikada nije konkretno izjasnio o sopstvenim stavovima koja se tiču postojanja Boga. Međutim, više puta je isticao da su zakoni fizike sasvim pogodni da objasne nastanak univerzuma kao i njegovu održivost.
Na pitanje da li Bog zaista postoji jednom prilikom je odgovorio da smatra da nauka ne može da obezbedi odgovor i da se pitanje o postojanju Boga dovodi u vezu isključivo sa ličnim uverenjima pojedinca.
B 92