foto BUKA
Evropski parlament usvojio je
18. januara Rezoluciju kojom od Evropske unije traži da sankcioniše
predsjednika Republike Srpske i SNSD-a Milorada Dodika. Rezoluciju je podržalo
407 zastupnika, protiv su bila 92, a suzdržanih 142.
“Evropski parlament ponavlja
svoj poziv na usvajanje ciljanih sankcija protiv destabilizirajućih aktera u
BiH, uključujući one koji ugrožavaju njen suverenitet i teritorijalni
integritet, posebno Milorada Dodika”, navedeno je u Rezoluciji.
Evropski zastupnik David
McAllister kazao je da Evropska unija mora biti aktivna u svim zemljama
Zapadnog Balkana kako bi se
suprotstavili negativnoj propagandi koja dolazi iz Rusije.
Naveo je da postoje drugi
akteri iz trećih zemalja koji bi zamijenili EU, ukoliko se ona povuče iz
regiona.
“Svih šest zemalja na Balkanu
imaju evropsku perspektivu. Ali, moramo da budemo prisutni na terenu kako bismo
se suprotstavili ovom zloćudnom negativnom uticaju koji dolazi od Rusije i
drugih”, istakao je McAllister prije
usvajanja dokumenta.
Ranije su sankcije za Dodika
zatražili zastupnici Evropskog parlamenta koji se direktno bave Bosnom i
Hercegovinom. Članovi Izaslanstva Evropskog parlamenta za odnose s BiH i
Kosovom Romeo Franz i Paulo Rangel prije nekoliko dana su konstatovali da je u
BiH “pređeno nekoliko crvenih linija”.
Svrstao se među one koji se protive
EU
Pozvali su EU na brzu, opipljivu i
kredibilnu kaznenu akciju. Poručili su kako je krajnje vrijeme da međunarodna
zajednica krene dalje od snažnih verbalnih izjava i preduzme konkretne, ciljane
akcije protiv onih koji nastavljaju svjesno i sistematski podrivati ustavni i
teritorijalni poredak Bosne i Hercegovine riječima i djelima.
Neven Anđelić, profesor međunarodnih
odnosa na Univerzitetu u Londonu, za Buku kaže da Rezolucija EP-a nije obavezujuća
za evropske institucije, ali da ima političku simboliku.
“Rezolucija je pravno neobavezujuća
ali simbolično značajna jer adresira konkretno koga Evropski parlament vidi kao
destabilizirajući faktor u BiH, na Balkanu i generalno kao opstrukciju u
procesu uspostave novog svjetskog poretka. Milorad Dodik svojim potezima,
putovanjima i odlikovanjima sam je sebe svrstao u političare koji su na
“drugoj strani”, koji se protive EU i globalnom Zapadu. Teško je
očekivati jedinstvo izvršnih organa EU, Savjeta EU i Evropske komisije da će
dogovoriti sankcije jer i u parlamentu su 92 glasa bila protiv uz 142
suzdržanih. Ti glasovi, prevedeni u nacionalne stavove mogu biti dovoljna
prepreka za stavljanje sankcija u djelo”, ističe profesor Anđelić.
Adnan Huskić, univerzitetski profesor
međunarodnih odnosa, za Buku kaže da od sankcija za Dodika nema ništa.
“Ne vjerujem da može doći do
konsenzusa iz razloga što je već Mađarska jasno rekla kada se usvajao ovaj
mehanizam, da će oni blokirati sve što se tiče regije zapadnog Balkana, dakle
ili ciljano da se ide na Aleksandra Vučića ili ljude iz njegovog okruženja, ili
Milorada Dodika. Nema tu više nepoznanica. O konsenzusu nema govora, Evropska
unija neće ni pokušati pokrenuti mehanizam sankcija. Za ovo prvo, ukoliko
želite izbjeći Mađarsku, potrebno je promijeniti mehanizam usvajanja sankcija,
koji je usvojen skoro, upravo na zahtjev Mađarske, na način da ubuduće to bude
jednoglasnim odlukama. Vi više nemate mogućnost da je zaobiđete i Mađarska
trenutno blokira i ovih 500 miliona pomoći Ukrajini i ona je unutarnji kočničar
bilo kakvih procesa koji se tiču sankcija”, ističe Huskić.
EP pere obraz EU
On konstatuje kako je činjenica da
Evropski parlament traži sankcije potvrda da je ovaj organ uvijek bio značajno
progresivniji i spremniji od ostalih institucija Evropske unije, prvenstveno od
Evropskog vijeća.
“Mislim da Evropski parlament, na
neki način, sada pere obraz Evropske unije kroz ove pokušaje. Međutim,
realistično kada sagledamo, od ovoga nema ništa”, smatra profesor.
Osim što je teško očekivati jedinstvo
izvršnih organa EU, teško je i očekivati da Bosna i Hercegovina u narednom
periodu napreduje na putu ka Evropskoj uniji s obzirom da će vlast na državnom
nivou činiti, između ostalih, i stranka čiji je predsjednik Milorad Dodik.
Napomenimo da je upravo SNSD uz
podršku HDZ-a BiH u Parlamentu BiH blokirao usvajanje zakona koji su dio
prioriteta koje je pred BiH stavila Evropska komisija.
Iako je u javnom prostoru do
sada Dodik isticao kako mu je prioritet Evropska unija, to konkretnim
postupcima nije pokazao. Naprotiv, činio je sve da zemlju uspori na putu ka
Uniji.
Kada je riječ o ispunjavanju
preporuka Evropske komisije, Huskić smatra da se samo treba vratiti u prethodni
mandat.
“Uopšte ne treba ići tako
daleko. Bosna i Hercegovina ima neslavnu tradiciju neispunjavanja onoga što se
pred nas stavlja kao zadaća EU. Dakle, mi smo imali jednu paradoksalnu
situaciju da se treba uspostaviti jedno parlamentarno tijelo unutar Sporazuma o
stabilizaciji i pridruživanju, i vlasti su to razvlačile pet godina. I sada
govoriti o nečemu preko toga je besmisleno. SSP je naša prva, ugovorna obaveza
sa Evropskom unijom. Potpisano i ratificirano i mi to ne poštujemo. To je
međunarodni sporazum. Imate evropsku konvenciju o ljudskim pravima čiji smo
potpisnik, što je još i integralni dio našeg Ustava, i starija je od svih
ostalih zakona i mi je kršimo. Dakle, ne treba tražiti nikakav novi momenat u
svemu ovome. Odavno je jasno da političke elite u BiH Evropsku uniju ne vide kao
prioritet. Kao prioritet svog djelovanja vide samo dolazak ili ostanak na
vlasti, a prvenstveno se radi o ostanku na vlasti”, jasan je Huskić.