U Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji (SFRJ) slavilo se pet državnih praznika, a poslednji u godini bio je 29. novembar, Dan Republike.
Od Drugog svjetskog rata na dan kada je u Jajcu održano Drugo zasjedanje AVNOJ-a, 29. novembra 1943. godine, slavio se Dan Republike.
Praznovao se dva dana i to sve do 14. novembra 2002. godine, kada je ukinut odlukom Savezne skupštine.
Prvih godina mnogi su se tog dana sjećali s nostalgijom, a onda je vremenom pao u zaborav u svim bivšim jugoslovenskim republikama, osim u Subotici i Jajcu. Prvi u okviru tvorevine koju su nazvali “mini Jugoslavija” svake godine priređuju izložbe u čast i spomen na Josipa Broza Tita i SFRJ, a drugi se svakog 29. novembra jedva brane od gostiju. Oba grada su ovih dana prestonice jugonostalgije.
U “Mini Jugoslaviji” danas je u parku posvećenom nekadašnjoj velikoj zajedničkoj državi upriličena svečanost – postavljanje muzejskog primjerka “Soko-jastreb NJ-21” koji će trajno biti izložen u ovom parku. Dan SFRJ obilježen je i polaganjem cvijeća pored spomen obilježja Titu, kao i svečanom akademijom na Otvorenom univerzitetu od 18 časova.
“Svi jugonostalgičari kao i oni koji to nisu ali žele da nauče nešto više o nekadašnjoj državi, imaju priliku da se još jednom podsjete šta je to sve stara Jugoslavija nudila – u parku Mini Jugoslavija postavljen je simbol ponosa nekadašnje države i njene vojske.
Dobili smo na pozajmicu muzejski primjerak aviona ‘Soko-jastreb NJ-21’ a ujedno i povodom obilježavanja praznika koji naša organizacija tradicionalno obilježava želimo da javno prikažemo ovaj avion i da prikažemo sve benefite i doprinos koji će on donijeti turističkoj ponudi ne samo našeg parka već i cijele Subotice. Naša želja je i da pokažemo određene mogućnosti koje će avion dobiti uz pomoć modernih tehnologija, pa će tako, uz simulaciju, biti moguće i da se malo i vozi avion, da se poleti, i da se na taj način mladi ali i svi drugi posjetioci našeg parka upoznaju sa avionom, istakao je Goran Gabrić iz “Mini Jugoslavije” i napomenuo da je to, zapravo, završna faza realizacije projekta “Ko vrijedi leti, ko ne vrijedi ne leti”.
“U saradnji sa Muzejom vazduhoplovstva u Beogradu, Ministarstvom odbrane i Upravom za standarde, tradiciju i veterane realizovali smo ovaj projekat, Grad Subotica učestvovao je u finansiranju projekta, uz pomoć čijih sredstava smo uspeli da obezbjedimo utovar, prevoz tog aviona, osiguranje i nabavimo boje kojima je ofarbano, a u čemu su nam pomogli volonteri”, naveo je Gabrić, a prenio portal subotica.com.
A ko i kako danas u Jajcu praznuje, zabilježili su novinari Jutarnjeg lista.
“Kao što su 29. novembra istorijske 1943. godine dočekali Drug Tito i 142 delegata koji su na ovom mjestu udarili temelje Jugoslavije, tako je direktor u Muzeju II. zasjedanja AVNOJ-a u Jajcu Elvedin Imamović dočekao reportere Jutarnjeg lista – u mraku. Onda je to bila zaštitna mjera pred mogućim fašističkim bombardovanjem, a danas je to zbog zaštitne električne sklopke koja je ukazivala na potencijalni problem i valjalo ga je otkloniti pred najvažniji dan – ‘Dan Republike'”, naveo je autor teksta.
“Stižu nam ekskurzije, čak iz Hrvatske, a danas očekujemo 5.000 gostiju! Najviše ih je iz Slovenije, dolaze školarci iz svih republika i stariji koji se prisjećaju sistema u kojem su odrasli”, rekao je Imamović.