“Ove godine Rumunija će se prvi put u istoriji najvjerovatnije izjednačiti po životnom standardu sa Hrvatskom”, kaže Željko Lovrinčević sa Ekonomskog instituta u Zagrebu.
To potvrđuju i podaci evrostatističara, po kojima je Hrvatska prošlu godinu zaključila s BDP-om po stanovniku na nivou 58 odsto prosjeka EU, dok je taj pokazatelj u Rumuniji iznosio 57 odsto prosjeka Unije.
Istovremeno, BDP po stanovniku u Bugarskoj iznosio je 46 odsto prosjeka, što sve navedene zemlje ostavlja na samom početku liste razvoja EU. Ovdje treba naglasiti da je riječ o podacima iskazanima u paritetu kupovne moći, kako bi se omogućilo poređenje na niovu cijele EU.
Problem za Hrvatsku je što se i Rumunija i Bugarska razvijaju brže od Hrvatske. Osim novca iz fondova EU, veliki doprinos tome daju i znatna strana ulaganja koje su te dvije zemlje privukle. Stoga je krajnji trenutak, kažu hrvatski ekonomisti, da se i Hrvatska probudi iz zimskog sna i poradi na većem privlačenju ulaganja i bržem razvoju.
Još do prije samo deset godina Plovdiv, drugi po veličini grad u Bugarskoj, sa oko 350.000 stanovnika, bio je prilično depresivno mjesto za život i rad.
Danas, skoro deceniju nakon što je Bugarska pristupila EU, upravo je Plovdiv, prema tvrdnjama svjetskih medija, jedan od dobrih primjera šta kombinacija i dobra usklađenost vizije, projekata, posticajnih mjera i korišćenja novca iz fondova EU mogu napraviti kako bi se grad i regija oko njega izdigli iz blata.
“Privukli smo neke od vodećih evropskih kompanija, posebno iz srednje Evrope. Kada smo pokretali posao, industrija je bila u kolapsu, ljudi nisu radili na zemlji, a mladi su odlazili. Moj partner i ja bili smo uvjereni da Plovidv ima budućnost”, pohvalio se Plamen Pančev, jedan od vlasnika tamošnje građevinske firme “Sienit Holdingsa”.
Među velikim igračima evropskog i svjetskog biznisa koji su odabrali Plovdiv kao mjesto za svoje poslovanje, Pančev posebno ističe švajcarski “ABB”, njemački “Kaufland” i “DB Šenker”, a tu su i druge velike kompanije poput američkog “Sensata Technologies” i niza manjih kompanija iz IT sektora.
Kriza u Grčkoj
Bugarska u cjelini, a posebno Plovdiv, iskoristili su i krizu u susjednoj Grčkoj te su privukli dio njenog kapitala. Doduše, ranije prisutni grčki ulagači u finansijski i nekretninski sektor izbijanjem krize u svojoj matičnoj zemlji uglavnom su se povukli. Vrata su se zato otvorila drugima.
“Ranije smo odbacivali Plovdiv kao tehnološki slabo industrijsko središte, bez puno šansi da se modernizuje. Ali, ispalo je sasvim drugačije”, kazao je bivši menadžer jedne grčke kompanije za nekretnine u Bugarskoj, sada konzultant u Sofiji.
Plovdiva iz nekih drugih, ne baš blistavih vremena, sjećaju se i pojedini hrvatski stručnjaci.
“Kada sam 2004. bila u Plovidivu, sve je to tamo izgledalo prilično tužno. Oni su u međuvremenu očito dobro detektovali potrebe, pripremili kvalitetne projekte i novac iz fondova EU povlačili u skladu s tim”, kaže vlasnica “Učilišta” EU-projekti, Ariana Vela.
Naravno, nije samo novac iz fondova EU zaslužan za preporod Plovdiva. Velike zasluge za ekonomski napredak grada i okoline snose i uslovi poslovanja u cijeloj zemlji, inače, i dalje najnerazvijenijoj u EU, kao i povoljna poslovna klima. Tako je, stopa poreza na dobit u Bugarskoj najmanja u EU i iznosi samo 10 odsto.
Niski porezi nadovezuju se na prilično visoke stope privrednog rasta koje Bugarska ostvaruje.
Prema podacima “Eurostata”, prošlu godinu je ta zemlja završila sa privrednim rastom od tri odsto. U 2007. godini, u kojoj su pristupili EU, ostvarili su rast od čak 7,7 odsto.
Plovdiv je očito imao velike koristi od svega toga. Naime, procjene bugarskih ekonomista govore da se u Plovdiv i okolinu od 2011. slilo oko četiri milijarde evra ulaganja. Danas je stopa nezaposlenosti u tom gradu samo 4,9 odsto.
To je znatno manje od stope nezaposlenosti na nivou Bugarske u cjelini, koja je u junu ove godine, prema podacima “Eurostata”, iznosila 7,2 odsto, te je na nivou stope nezaposlenosti u Velikoj Britaniji.