Soči, Rusija — Scena u konferencijskoj sali u hotelu nešto je o čemu Donald Trump može samo maštati. Stotine mladih ljudi vrzmaju se po sali hvaleći ga i diveći se milijarderu koji je odlučio da se kandiduje za predsjednika.
“Oh, on je tako uspješan čovjek,” Alyona S. Rudakov, 22 godine, kaže za ruskog biznismena Mikhaila D. Prokhorova, koji je ove zime postao prvi među postsovjetskim ultrabogatišima koji se kandidovao za predsjednika.
Komentarišući jednu od tema Prokhorove kampanje, upitala je, “Zašto mu ne bismo dopustili da pokuša na većem nivou, ono što je već postigao u svojoj korporaciji?”
U nekoj drugoj zemlji, Prokhorova predsjednička kampanja bi se mogla smatrati tek razonodom bogataša, jednim od povremenih pokušaja bogatih ljudi sa političkim aspiracijama da prevedu jednu vrstu uspjeha na drugu. Ali njegova kampanja, začudo, dobija zamah, što na neki način govori o stanju u ruskoj politici — naročito o ogromnoj potrebi za novim licem koja postoji u malom ali istaknutom dijelu biračkog tijela.
Ipak, Rusija predstavlja poseban izazov za Prokhorovu kandidaturu. Ne pomaže mu, na primjer, to što je njegovo bogatstvo, od vođenja rudničke kompanije, u direktnoj vezi sa prirodnim bogatstvima za koja veliki dio glasačkog tijela vjeruje da su pokradeni 90-ih godina.
Ili to što se u Rusiji, još uvijek strogo kontrolisanom političkom sistemu, mnogo debate vodi o tome da li je on zapravo u šaci autokrate protiv kojeg se kandidovao, premijera Vladimira V. Putina.
Biti milijarder — Prokhorov posjeduje 20 vodenih skutera, 200-stopa dugačku jahtu i vilu blizu Moskve — može se činiti kao fatalni hendikep u doba ljutnje na bogataše koja vlada u Rusiji kao i drugdje.
Ali Prokhorov i ljudi oko njega jasno daju do znanja da on neće pokušavati da prikrije svoje bogatstvo. “Mi ne pokušavamo to da sakrijemo,” Prokhorov menadžer kampanje, Anton Krasovsky, kazao je u vezi sa bogatstvom svog kandidata i raskošnim stilom života, zbog kojeg je stekao status najpoželjnijeg neženje. “Jasno je da Rusi ne vole bogataše, kao što je slučaj i u bilo kojoj drugoj zemlji.”
Ali ovih dana, dodao je u intervjuu, “ljudi nisu ljuti na bogataše. Oni su ljuti zbog laži, cenzure i policije.”
Ostale su samo dvije sedmice do izbora, a Prokhorova popularnost iznosi nešto više od 5 odsto prema anketama koje sprovodi državna agencija, pa su šanse da pobijedi Putina na martovskim izborima sasvim neznatne. Njegova kampanja osporava ovaj procenat, govoreći da interne ankete pokazuju podršku širom države od 7.5 do 9 odsto.
Kampanja, međutim, naglašava nešto drugo: kojom brzinom mu je porasla popularnost. U decembru, kada je objavio svoju kandiaturu, Prokhorova popularnost bila je oko 1 odsto.
Prokhorov svoju kandidaturu zasniva na platformi razvoja drugih grana privrede osim nafte, smanjenju korupcije i vraćanju konkurencije u politiku – što su neke od tema koje su se mogle čuti na uličnim protestima u Moskvi. Prema anketi koja je sprovedena među ljudima koji su učestvovali na tim mitinzima, njegova popularnost je bila 20 odsto, prema nezavisnoj agenciji Levada Center.
On je sada ili na trećem mjestu ili je na drugom mjestu zajedno sa kandidatom komunističke partije Gennady A. Zyuganov. Zyuganov, strogog držanja, koji se neuspješno kandidovao za predsjednika već četiri puta, nema velike izglede da pridobije nove glasača u ovoj utrci, dok se Prokhorov relativno malo eksponira.
Kratak predizborni period ostavlja mu slabe mogućnosti da dostigne Putina.
Prokhorov posjećuje osam gradova tokom jednomjesečne kampanje i reklamira se na televiziji, na bilbordima i na internetu. Kancelarije njegove kompanije u 30 regija u Rusiji pomažu oko organizacije. Njegova kampanja zapošljava oko 1,000 ljudi sa budžetom od oko $13.4 miliona, od kojih je Prokhorov donirao $1.4 iz svog ličnog bogatstva.
Časopis Forbes prošle godine procijenio je njegovo neto bogatstvo na $18 milijardi, što ga čini 32. najbogatijim čovjekom na svijetu. U Rusiji, on posjeduje akcije u rudniku zlata i kompaniju koja proizvodi električne automobile. Kao veliki ljubitelj košarke, kupio je New Jersey Nets prije nekoliko godina, postavši prvi strani vlasnik NBA franšize.
Bogatstvo bi mu moglo ići u prilog u društvu koje je isfrustrirano zbog korupcije, kazao je Prokhorov u intervjuu tokom posjete ovom turističkom gradu.
“Dosta razgovaram sa običnim ljudima. Oni mi priđu i kažu, podržavamo te jer si bogat i uspješan, i nećeš krasti. To nam je važno. Ljudi dođu na vlast ne da bi radili za nas, već da bi zaradili na nama. Meni nije potrebno da zaradim.”
Ipak, bio je primoran da demantuje spekulacije da mu je dozvoljeno da se kandiduje u ruskom, inače strogo kontrolisanom, političkom sistemu, kako bi uzeo glasove opoziciji, istovremeno ne predstavljajući ozbiljnu prijetnju Putinu, jer on kao plejboj milioner u suštini nema nikakve šanse.
Godinama je Prokhorova veza sa Kremljem bila predmet spekulacija, jer su se drugi istaknuti biznismeni ili otvoreno ulagivali Putinu ili se sporili s njim u skupim parnicama i bježali u egzil.
Nakon što je uhapšen u francuskom skijalištu pod sumnjom da je stavio na raspolaganje prostitutke svojim gostima na zabavi (nije podignuta optužnica), Mr. Prokhorov je morao prodati svoje akcije u Norilsk Nickel, velikom sibirskom rudarskom preduzeću koje je dobio privatizacijom 90-ih godina. Jedno vrijeme činilo se da bi mogao otići u egzil.
Umjesto toga, Prokhorov je uložio svoju zaradu u druga preduzeća u Rusiji, navodno sa Putinovim blagoslovom.
Na pitanje zašto žešće ne kritikuje Putina, Prokhorov odgovara da pokušava da vodi pozitivnu kampanju, i da ”danas samo oni koji su lijeni ne kritikuju Putina.”
Krasovsky, menadžer kampanje, odbacio je ovu tvrdnju, kazavši da je kampanja zapravo “pokazala zube”.
Na primjer, slogan kampanje “Tražite više,” nominalno se odnosi na Prokhorove ekonomske ciljeve.
Ali Krasovsky kaže je to takođe ne tako suptilna aluzija na visinu njegovog kandidata, koji je značajno viši od sadašnjih ruskih lidera: 203 cm, u poređenju sa Putinovih 170 cm, ili sa visinom sadašnjeg predsjednika, Dmitrija A. Medvedeva, od oko 160 cm.
“On je fizički veći,” kaže Krasovsky. “Dobro izgleda u masi.”
“On nije projekat Kremlja,” kaže on. “Ali jesu li ovi izbori projekat Kremljina? “Da, jesu. Oni su shvatili da je narod ljut i reagovali su tako što su dali ljudima mogućnost da biraju. Treba nam više takvih projekata Kremlja.”
Iako su ruski kandidati učestvovali na izborima i tokom devedestih, real politika je za mnoge novo iskustvo — a Prokhorov, kojeg savjetuje ista agencija za odnose sa javnošču koja mu je pomogla i u poslovanju, vodi modernu kampanju.
Tokom posjete ovom gradu u okviru kampanje, Prokhorov je iskoristio posjetu novom terenu za bijatlon u Krasnaya Polyana, skijalištu iznad Sočija koje će biti domaćin zimskim olimpijskim igrama 2014. godine, da istakne svoj poziv na fer takmičenje, u poslu, politici, kao i u sportu.
U kolibi u novom olimpijskom selu, Prokhorov se susreo sa svjetskim omladinskim šampionom u bijatlonu, Maksimom Tsvetkovim. Čestitao je Tsvetkovu i rekao da stariji bijatlonci treba da čuvaju leđa. “Ničije mjesto nije sigurno,” kaže on. “Svako će imati jednaku šansu u otvorenom takmičenju.”
Tekst pruzet iz The New York Times-a