Kroz promjenu strukture privrede i privlačenje stranih investitora
pokrenuti projekat stvaranja 10.000 radnih mjesta u privredi sa platom
preko 2.000 KM neto sa ciljevima: povećanje mogućnosti povratka radne
snage iz Evropske unije, zadržavanje postojećeg nivoa zaposlenosti u
prerađivačkoj industriji i održivost adekvatnog nivoa ekonomskog rasta;
– Pokrenuti aktivnosti za promjenu načina finansiranja zdravstva –
umjesto iz rada kreirati sistem finansiranja iz poreza na dodatnu
vrijednost (300.000 radnika finansira sistem socijalne zaštite za
1.000.000 stanovnika);
– Kroz promjene zakonodavstva u oblasti penzijskog i invalidskog
osiguranja obezbjediti veće penzije, rješavanja pitanja invalida rada,
jačanje povjerenja radnika u penzioni sistem i iznose penzija,
pravedniju raspodjelu i suzbijanje neformalne ekonomije;
– Podrška kupovini prve nekretnine za sve mlade u Republici Srpskoj odnosno podrška za pokretanje biznisa;
– Kroz modernizaciju obrazovnog sistema potrebno je ojačati ljudski
kapital sa ciljem povećanja produktivnosti, privlačenje kvalitetnih
stranih investitora i rasta životnog standarda građana;
– Uspostavljanje programa podrške koji će stimulisati prelazak
radnika iz javnog u realni sektor, što za cilj ima: smanjenje javne
potrošnje, radna snaga u privredi se obezbjeđuje iz kontingenta domaće
radne snage; obezbjeđenje sredstava za povećanje plata ključnim
radnicima u javnom sektoru, i dr.
– Kroz izmjene radnog zakonodavstva fleksibilizovati i digitalizovati
procedure sa ciljem obezbjeđivanja stimulativnog okruženja za
uključivanje radnog potencijala svih kategorija stanovništva u rad bez
birokratskih prepreka;
– Promovisanje i poticanje svih vidova kolektivnog pregovaranja i
razmjene informacija između socijalnih partnera sa ciljem podizanja
kvaliteta socijalnog dijaloga i regulisanja međusobnih odnosa kroz
kolektivne ugovore;
– Dodatno pojednostaviti i ubrzati proceduru kontrolisanog i
organizovanog zapošljavanja stranaca uz provođenje aktivnosti na
prekvalifikaciji i dokvalifikaciji domaće radne snage iz
niskoakumulativne privrede i javnog sektora;
– Suzbijanje neformalne ekonomije jer predstavlja kočnicu ubrzanom
razvoju, kao i sa ciljem obezbjeđivanja dodatnih izvora za finansiranja
penzionog i zdravstvenog sistema;
– Pokretanje projekta “Republika Srpska – dobro mjesto za život”.
Takođe, Unija poslodavaca Republike Srpske i Konfederacija sindikata
Republike Srpske konstatuju niz negativnih trendova koji ugrožavaju
ekonomsku i socijalnu stabilnost Republike Srpske:
– Zastoj u relizaciji mjera i aktivnosti predviđenih Programom
ekonomskih reformi Srpske 2023-2025 odnosno rješavanja strukturnih
ekonomskih i socijalnih problema Republike Srpske;
– Negativne makroekonomske trendove (industrijska proizvodnja, izvoz,
zaposlenost u industriji) uzrokovane recesionim kretanjima u zemljama
najznačajnijim spoljnotrgovinskim partnerima i potencijalne dalje
implikacije na ekonomska i socijalna kretanja u Republici Srpskoj,
– Odliv domaće radne snage prema zemljama EU i regiona zbog
nekonkurentnosti domaće ekonomije i negativnih demografskih trendova sa
daljim posljedicama po održivost ekonomskog rasta i stabilnosti sistema
socijalne zaštite;
– Višedecenijski loš odnos prema radu i vrednovanju rada kao uzrok
odsustva adekvatnog sistema vrijednosti, negativne selekcije i
nepravedne raspodjele.
PROЈEKCIЈE I MAKROEKONOMSKI POKAZATELjI
Projekcije:
– Republika Srpska će 2033. godine imati 290.000 penzionera (svaki treći stanovnik) i 313.000 zaposlenih;
– U narednih deset godina, radna snaga će se smanjiti za 12,6 odsto (sa 420.000 na 367.000);
– U Republici Srpskoj će u 2028. godine raditi između 20.000 i 30.000 stranih radnika;
– Republika Srpska 2026. godine neće imati nezaposlenih;
– Samo po osnovu demografskog deficita Republici Srpskoj, godišnje
nedostaje najmanje 3.000 radnika (12.000 novih penzionera – 9.000
svršenih srednjoškolaca);
– 2033. godine Republika Srpska će imati 950.000 stanovnika ili 139.000 manje nego što je imala 2013. godine;
– Ponuda radne snage oktobar 2022 – septembar 2023 manja za deset
odsto uz brži rast broja zaposlenih u javnom sektoru nego u privredi.
Makroekonomski pokazatelji:
– Izvoz Republika Srpska 1. do 8. 2022/ 1. do 8. 2023 manji 3,7 odsto;
– Industrijska proizvodnja 1. do 8. 2022/ 1. do 8. 2023 manja za tri odsto;
– Zaposlenost u industriji avgust 2022 – avgust 2023 manja za 2,9 odsto.