Prema reviziji stranačkih finansijskih izveštaja iz 2008. koji je uradila Centralna izborna komisija BiH, gotovo da nema stranke koja se nije besplatno udomila na lokacijama širom države. Kakva je situacija nakon 2008. u CIK još ne mogu da kažu jer se tek revidiraju izveštaji za 2009. Mada neki opštinski načelnici s kojima smo kontaktirali demantuju da i sada strankama poklanjaju prostorije, još ima podataka koji govore suprotno. Na ovaj način, budžeti lokalnih zajednica, javnih ustanova ili preduzeća godišnje su izgubili na hiljade maraka koje bi dobili da su prostor izdali, a naročito po tržišnoj vrednosti.
Osim toga, “besplatna stanarina” predstavlja kršenje Zakona o finansiraju političkih sranaka, u kojem se navodi da državni, entitetski i kantonalni organi, organi Brčko Distrikta, opštinskih i mesnih zajednica, javne institucije i preduzeća ne mogu da finansiraju stranke. Odobrenje besplatnog korišćnja prostorija smatra se jednim od oblika finansiranja. To je verovatno razlog zbog kojeg ovakve slučajeve stranke uglavnom ne prijavljuju u finansijskim izveštajima, zbog čega ih CIK novčano kažnjava, mada sa zakašnjenjem od dve godine.
Prema reviziji CIK, SDS je 2008. besplatno koristio prostorije u Novom Gradu, Kneževu, Brodu, Nevesinju, Gacku, Kalinoviku, Ljubinju… U slučaju SNSD to se dešavalo u Novom Gradu, Brodu, Palama, Istočnom Starom Gradu, Modriči, Sanskom Mostu, Ljubinju… Takođe, PDP besplatno je opštinski prostor koristila u Novom Gradu, Trebinju, Nevesinju, Bileći, Gacku, Zvorniku… Stranka Marka Pavića DNS bez naknada je koristila prostor opšine Kneževo i na taj način neplaćanjem zakupnine „ostvarila zabranjeni prilog od 1.620 KM“. Socijalistička partija besplatno je stanovala u Kozarskoj Dubici, Ljubinju, Nevesinju, Modriči, Mrkonjić Gradu…
Načelnik Trebinja Dobroslav Ćuk demantuje da trenutno u ovoj opštini ijedna stranka džaba koristi prostor. Međutim, kaže Ćuk, stranke prostor plaćaju po najnižoj ceni. On smatra da bi izdavanjem po tržišnoj ceni korist opštine bila „neznatno veća“.
Načelnica Novog Grada Snježana Rajilić kaže da su u zgradi opštine ustupljene prostorije stranačkim klubovima odborika – DNS, PDP, SRS, SDA, SNSD i SDS.
„Da li stranke te prostorije koriste samo za rad odborničkih grupa ili su se skroz smestile, ne znam jer ne mogu sprovoditi istragu. Nije zabranjeno, ali nije ni ozvaničeno da mogu to da rade. Ako su se u te prostorije smestili i opštinski odbori, to su stranke uradile na svoju ruku“, kaže Rajilićeva.
Predsednik IO PDP u ostavci Zoran Đerić kaže da je oko deset odsto opštinsih odbora ove stranke u prostoru koji su „dobili od države“. Svi ostali, dodaje Đerić, plaćaju zakup budući da nijedan OO nema vlastite prostorije.
Generalni sekretar SDS Dragan Ćuzulan tvrdi da su slučajevi besplatnog stanovanja koje CIK navodi u reviziji iz 2008. prošlost i da se sada plaća zakup. Osim zakupa, dodaje Ćuzulan, stranka ima i nekoliko svojih objekata, kao što je slučaj u Doboju, Prijedoru…
U Banjaluci uglavnom zakup
Sedište većine stranaka u RS ili njihovih najviših organa je u Banjaluci, i to na najatraktivnijim lokacijama. Tako SDS godinama boravi u stanu koji je bio vlasništvo RK „Boska“, koji im je bivši direktor Vladislav Babić prodao za 84.000 KM. Socijalistička partija odnedavno plaća zakup novih prostorija u „Čajavecu“, što čini i SNSD za kuću u Banjaluci u kojoj je smešten GO. Poslovni prostor u Ulici kralja Petra Drugog PDP je kupio za sedište Glavnog odbora stranke. Ipak, većina stranačkih sastanaka u Banjaluci, naročito kada se radi o većim skupovima, održava se u objektima koji su vlasništvo RS ili grada Banjaluke.
Blic Online