Stounvolska pobuna je događaj koji se desio 27./28. juna, 1969. godine, u klubu „Stounvol in“ u njujorškom kvartu Greenwich Village.
Parada ponosa ili Povorka ponosa (poznata i kao Gej parada) je godišnja povorka LGBT osoba, koja se održava u mnogim gradovima širom svijeta. Većina parada se organizira u junu, kako bi se održalo sjećanje na Stonewallske pobunu, ali ih, gledano na svjetskom nivou, ima tokom cijele godine.
Stonewallska pobuna je događaj koji se desio 27./28. juna, 1969. godine, u klubu „Stonewall Inn“ u njujorškom kvartu Greenwich Village. Tom prilikom su se Drag Queen pobunile protiv policijske racije, maltretiranja i hapšenja. Ovaj događaj se smatra jednim od najvažnijih događaja u istoriji LGBT pokreta i početkom savremene borbe za LGBT ljudska prava.
Prva organizirana povorka ponosa priređena je u New Yorku, 28. juna 1970. godine, na godišnjicu i u čast Stonewall-ske pobune.
Ovaj događaj je jedna od historijskih prekretnica u borbi za prava LGBTI osoba. Pobuna je započela kao revoltna reakcija na česte racije Stonewall Inn paba, a povele su je trans žene i Drag Kvinsice. Povorka ponosa tako postaje jedan od najvidljivijih i najefektivnijih načina da se skrene pažnja na probleme, količinu diskriminacije i izazove sa kojima se suočavaju identiteti u duginom spektru LGBT skraćenice; lezbejke, gejevi, biseksualne, trans i interspolne osobe.
Prva povorka ponosa u Evropi desila se 29. aprila 1972. godine u Berlinu (Njemačka).
Odmah naredne godine uslijedile su povorke ponosa u Londonu, Dublinu, Oslu, Helsinkiju i Amsterdamu. Sve ove povorke su značajno promijenile poziciju LGBTI osoba u društvu, pridonijele su vidljivosti i postavljanju političkih zahtjeva. Povorke ponosa su uvijek nosile snažne poruke koje su skretale pažnju na pitanja homofobije, nasilja nad LGBT-i osobama, uvođenja i provođenja zabrane diskriminacije nad LGBT osobama, uvođenjem trans pitanja pod okrilje zdravstvene zaštite, istopolnim brakovima, ili različitim rodnim identitetima.
Povorka ponosa u Meksiku desila se već 1979. godine. Prva povorka ponosa u Africi je održana u Južnoafričkoj Republici, 1990. godine. U Australiji prva povorka ponosa je organizovana davne 1978. godine u Sidneju. Jedna od najvećih povorki ponosa na Bliskom Istoku je povorka ponosa u Tel Avivu, postoji od 1993. i skuplja oko 300 000 ljudi. Godine 1994. svoju prvu povorku ponosa imao je i Tokio. Prva povorka ponosa u Hong Kongu desila se 2005. pod parolom “Pretvorimo strah u ljubav”. Indija je imala simultano 4 povorke u 4 grada, 2008. godine.
Sve spomenute povorke, i mnoge sljedeće, Piza, Madrid, Pariz, Cirih, Beč, Lisabon, Kopenhagen, koje se održavaju sedamdesetih godina, govore o drugom elementu motivacije za organizaciju povorke ponosa. Povorka ponosa tako, u mnogim državama postaje godišnja proslava osvojenih prava za LGBT osobe. U progresivnijim zemljama, povorka ponosa je veliki godišnji karneval sa preko 20 000 učesnika. Amsterdam pride se smatra jednim od naujspješnijih u pridobijanju društvenog prihvatanja. Broj ljudi preraste pola miliona, tokom dvije sedmice koncerata, sportskih takmičenja, i povorkom na brodovima Canal Parade. Na povorci ponosa u Londonu obično učestvuje veliki broj javnih ličnosti, kao što su Elton John, Stephen Fry i mnogi drugi.
Prva povorka ponosa na Balkanu desila se 2001. godine u Sloveniji. Zatim su uslijedile povorke u Beogradu i Zagrebu. Tek 2013. godine listi zemalja koja organizira povorku ponosa priključio se Montenegroprajd, te 2017. i Priština.
Prva povorka ponosa biće organizovana 8. septembra ove godine u Sarajevu. Bosna i Hercegovina je 2003. godine donijela Zakon o ravnopravnosti polova kojim je normativno riješeno pitanje zabrane diskriminacije u raznim oblastima javnog i privatnog života koja su uzrokovana na bazi pola i/ili seksualne orijentacije.
