Sjednica Skupštine Saveza nacionalnih manjina Republike
Srpske održana tokom vikenda u Banjaluci bio nam je povod da sa rukovodstvom
Saveza ali i sa istaknutim pojedincima iz reda nacionalnih manjina razgovaramo
na temu ukidanja zagarantovanih odborničkih mandata u pojedinim skupštinama u
lokalnim zajednicama.
Naime, Skupština opština Doboj ukinula je odborničko mjesto
koje pripada odborniku iz reda nacionalnih manjina u toj regiji. Odluka
Skupštine bazirana paradoksalno na popisu iz 1991. godine, prema kojem nijedna
od nacionalnih manjina nije imala više od tri procenta pripadnika u ovoj
opštini. Iako u BiH do slijedeće godine neće biti popisa, SO Doboj je zaključila
da je u sadašnjoj situaciji najlakše osloniti se na popis od prije 30tak godina
te da manjinama ukine pravo na jedno odborničko mjesto.
Dragan Marković, odbornik nacionalnih manjina u Skupštini opštini Doboj,
rekao je medijima kako će predstavnici nacionalnih manjina, koji će na izborne
liste ubuduće moći samo kao kandidati partija, teško osvojiti mandat.
“Zavisi kako će proći s obzirom na to da je cenzus u političkoj partiji
visok, treba daleko više glasova da bi prošao u parlament”, rekao je
Marković.
Praksa ukidanja odborničkih mandata, barem prema najavi i
koju smo dobili od strane Saveza nacionalnih manjina, nastaviće se i u drugim
opštinama u Republici Srpskoj.
Prema Izbornom zakonu BiH nacionalne
manjine su birane na posebnim kandidatskim listama, i u svakoj lokalnoj
zajednici imaju po jednu zagarantovanu poziciju. Kandidati iz reda nacionalnih
manjina mogu biti i pripadnici političkih partija, ali i nezavisni kandidati
koje nominuju pojedina udruženja.
U Savezu nacionalnih manjina RS ističu kako je uvođenje ovakvog tretmana
nacionalnih manjina pred lokalne izbore diskriminatoran i da neće donijeti
ništa dobro pripadnicima nacionalnih manjina.
Stevo Havreljuk, novoizabrani Predsjednik Saveza nacionalnih
manjina izjavio je kako i političke partije u RS imaju mogućnost da kandiduju
pripadnike iz reda nacionalnih manjina, ali da praksa pokazuje kako na taj
način izabrani funckioneri prije svega zastupaju interese svojih političkih
partije, što ne donosi očekivane rezultate.
Ono što Havreljuk ističe kao bitno jeste izjašnjavanje
nacionalnih manjina na popisu 2013. godine i to da se svi pripadnici manjinskih
naroda takvima i izjasne na popisu jer će to biti stvarni pokazatelj za
zahtjeve manjina upućene prema vlastima na svim nivoima.
“ Ono što mi imamo sad jeste popis iz 1991. godine koji se
koristi svaki put drugačije. Očit pokazatelj takvog neriješenog stanja jeste
upravo i primjer ukidanja odborničkih mjesta za manjine u lokalnim
parlamentima! “
Savez je uputio žalbu prema Vijeću narodu RS i Savjetu
nacionalnih manjina pri Nrodnoj skupštini RS da opštine ne ukidaju Statute po
kojima su za manjine garantovana odbornička mjesta sve do novog popisa.
Odbornik u Skupštini opštine Prnjavor iz italijanske manjine
Franjo Rover za BUKU je rekao kako su Odluke lokalnih opštine o ukidanju
mandata za manjine čista diskriminacija
prema manjinama.
“ Mnoge opštine su iskoristile nacionalne manjine,
zloupotrijebile položaj odbornika nacionalnih manjina i sad ukidaju mandate. Ja
bi apelovao na sve lokalne zajednice da ostave mjesto odbornika nac. manjina do
slijedećeg popisa. Ništa njima to mjesto inače ne znači, ali ovim bi lokalne
zajednice pokazale svoju dobru volju prema manjinama. Ovakvo ukidanje
odborničkog mandata, Doboj nije poslao dobru sliku svijetu” kategoričan je
Rover.
On je dodao kako će se, prema nezvaničnim informacijama koje
ima Savez nacionalnih manjina ima, ići na ukidanje odborničkih mjesta u
Ljubinju, Modriča, Vukosavlje i mnoge druge.
Dario Atijas,
predstavnik Jevrejske opštine Doboj i član Skupštine Saveza nacionalnih
manjina RS kazao nam je da je ukidanje odborničke zagarantovane pozicije u SO
Doboj za manjine u tom gradu djelovalo za manjine potresno u smislu da je ona
ukinuta bez popisa. On je izrazio nadu da se ovakva odluka SO Doboj neće loše odraziti na odnose nac. manjina i
Opštine.
Maja Kremenović, sekretarka Saveza nacionalnih manjina RS,
rekla je za BUKU kako ukidanje odborničkih mjesta nije opravdano jer na
području dobojske regije postoje udruženja nac. manjina koje daju svoj doprinos
u razvoju lokalne zajednice.
Ona je istakla da je Savez animirao Klub ostalih u Vijeću
naroda da se oglasi po pitanju ukidanja odborničkih mandata, te da je Vijeće
naroda uputilo zvaničan dopis prema SO Doboj da se odbornički mandat ne ukida kako
ne bi došlo do gubitka partnerstva lokalnih zajednica i nacionalnih manjina.
“ Ne bih željela da se nastavi praksa započeta u Doboju”
istakla je Kremenovićeva za BUKU.
Kremenovićeva je dodala kako se u RS nikada nije poteglo
pitanje opština gdje imaju izabrani odbornici iz reda nacionalnih manjina gdje
nema organizovanog udruženja ali i pitanje mogućnosti kandidovanja nac. manjina
kroz političke partije.
“ Ukoliko je pripadnik nac. manjine član određene političke
paritje, onda bi se on trebao kandidovati kroz listu političkih partija. Tako
sad imamo nerealnu sliku da nac. manjine predstavljaju pojedinci pripadnici
političkih partija.
Saša Mašić, predsjednik Saveza Roma RS, iz Gradiške kaže kako je nezadovoljan
činjenicom da se nac. manjine priklanjaju političkim partijama.
“ Izabrani političari ne zastupaju interese manjina već
političkih partija. Kao pripadnik romske manjine kandidovao sam se kao
nezavisni kandidat i nisam prošao, jer nisam imao šanse pored čovjeka koji je
bio pripadnik političke stranke”
Mašić za kraj kaže kako je izlaz za ovakvo nerealno stanje
prikazivanje realnih kandidatskih lista, te kandidovenje nacionalnih manjina
mimo političkih partija.