Trenutno iznad Bosne i Hercegovine već duži vremenski period kruži avion "Bombardier Challenger 650" poznat kao "Artemis" koji američka vojska koristi za prikupljanje podataka. Avion je u privatnom vlasništvu, ali ga vojska iznajmljuje za svoje potrebe. Avion je poletio iz rumunske Constante koja se nalazi na obali Crnog mora, i gdje je smješten zbog agresije na Ukrajinu. Od početka ruskog napada avion je obavio na stotine letova u blizini zaraćenog područja.
"Ovi avioni mogu vidjeti jako daleko kada lete na oko 12 kilometara", rekao je Majk Čagnon, zamjenik predsednika "Leidos Defence Group". Koncept iza ovog špijunskog aviona veoma se razlikuje od slušanja neprijateljskog brbljanja na bojnom polju i umjesto toga omogućava vojsci da prati sofisticirane komunikacije iz neprijateljskih nacionalnih država sa bezbijedne udaljenosti, piše Robbreport.com.
Avioni učestvuju u Sistemu visoke preciznosti otkrivanja i iskorišćavanja (HADES) američke vojske, strategiji za prikupljanje visokoletećih obavještajnih podataka. Ideja je da se sadašnji turbopropeleri, koji su korišćeni u sukobima u Afganistanu i Iraku u potrazi za bombama pored puteva i pobunjenicima, zamijene sa naprednijom, manje ranjivom avionskom tehnologijom.
Nije poznato zašto avion trenutno leti, ali ranije su izviđački letovi vezani za potrebe misije EUFOR Althea, a zabilježen je let aviona italijanskog i rumunskog ratnog vazduhoplovstva. EUFOR za misije iznad Bosne i Hercegovine nije neophodno da dobije bilo kakvu dozvolu organa Bosne i Hercegovine. Ipak sposobnosti Bombardiera su takve da njegov let iznad Bosne i Hercegovine teoretski može služiti za prikupljanje informacija iz Srbije.
Podsjećamo, isti avion letio je iznad BiH i u februaru ove godine.
